مدل سازی رواناب ـ رسوب با استفاده از پارامترهای ژئومورفولوژی (منطقه موردی:حوضه آبخیز درودزن)

مدیریت محیط ژئومورفولوژی و حل مشکل برآورد رسوب یک سیستم رودخانه ای از مسائل حائز اهمیت در علم جغرافیا می باشد. تحت تأثیر شرایط ژئومورفولوژیکی و آب وهوایی در منطقه ایران هر ساله مقدار زیادی خاک از سطح حوضه های کشور توسط فرآیندهای آبی و بادی فرسایش یافته و نقل مکان می کنند که این مسئله علاوه بر محدودیت-های منابع خاکی خسارات اقتصادی زیادی را به همراه خواهد داشت. در یک حوضه طبیعی فرآیندهای آبی به عنوان جزئی از عوامل تغییر دهنده زمین باعث تغییر در فرم سطحی زمین شده و به دنبال آن جابجایی مواد از منطقه را دنبال خواهد داشت. در این پژوهش هدف مدل سازی رابطه میان جریانات رودخانه ای و میزان تولید رسوب در بازه های مختلف زمانی ـ مکانی درحوضه آبخیز درود زن و مطالعه تأثیر پارامترهای ژئومورفولوژی حوضه در میزان کارایی مدل سازی رواناب ـ رسوب می باشد. برای این منظور و جهت بالا بردن سطح اطمینان از نتایج ارزیابی بر روی داده های یک دوره آماری 20 ساله رواناب برحسب متر مربع در ثانیه و رسوب برحسب متر در ثانیه از دو ایستگاه هیدرومتری چمریز وکانال درودزن واقع بر روی رودخانه کر استفاده شده و داده ها بر اساس بازه های مختلف دوره بازگشت تفکیک شده، دوره بازگشت فاقد تفکیک،کلاسه بندی 2تا5 کلاسه، ماه های سیلابی و ماه های عادی(بدون سیلاب) تفکیک شده است. در ارتباطات حاصل از آنالیز رگرسیونی بین دبی و رسوب با سطح احتمال خطای کمتر از 05/0 مشخص شده که ارتباط بین دبی و رسوب در بین تمامی مدل ها، دبی و رسوب در مدل دوره بازگشت 5 تا10 سال با ضریب تبیین 994/0 وکلاسه بندی سه کلاسه در روزهای بالای66 درصد با بیشترین دبی با ضریب تبیین 992/0بیشترین ارتباط بین دبی و رسوب را نشان می دهد. در مدل هیدروژئومورفولوژی که علاوه بر دبی جریان از پارامترهای ژئومورفولوژی به عنوان متغیرهای مستقل و رسوب به عنوان متغیر وابسته استفاده شده به مدل سازی پرداخته ایم و ملاحظه شد که در این روش کارایی مدل ها به صورت چشم گیری افزایش یافته و مدل دوره بازگشت فاقد تفکیک در دوره 0-25 سال با بالاترین میزان ضریب تبیین قادر به برقراری معنادارترین رابطه میان دو متغیر وابسته (رسوب) و متغیرهای مستقل (دبی جریان و پارامترهای ژئومورفولوژی) بوده است